Como Santa Maria fez veer ao clerigo
que era mellor pobreza con omildade
ca requeza mal gãada con orgullo e con sobervia.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E desta razon vos direi un miragre mui fremoso,
que mostrou Santa Maria, Madre do Rey grorioso,
a un crerigo que era de a servir desejoso;
e poren gran maravilla lle foi per ela mostrada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Ena vila u foi esto avia un usureiro
mui riqu' e muit' orgullos' e sobervi' e tortiçeiro;
e por Deus nen por sa Madre non dava sol nen dinneiro,
e de seu corpo pensava muit' e de sa alma nada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Outrosi en essa vila era hua velloçinna
mui cativa e mui pobre e de tod' aver mesquinna;
mais amava Jesu-Cristo e a ssa Madr', a Rea,
mais que outra ren que fosse. E con tant' era pagada
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Tan muito, que non preçava deste mundo nimigalla;
e porend' en ha choça morava, feita de palla,
e vivia das esmolnas que lle davan; e sen falla
mui mais se pagaya desto ca de seer ben erdada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E estando desta guisa, deu a ela fever forte,
e outrosi ao rico, per que chegaron a morte:
mais a vella aa Virgen avia por seu conorte,
e o rico ao demo, que lle deu morte coitada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Mais o capelan correndo, quando soube com' estava
o rico, vo aginna, porque del aver coidava
gran peça de seus dinneiros, ca el por al non catava,
e diss': «Esta 'nfermedade semella muit' aficada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E porend' eu vos consello que fagades testamento,
e dad' a nossa ygreja sequer çen marcos d'arento;
ca de quant' aqui nos derdes vos dará Deus por un çento,
e desta guis' averedes no Parayso entrada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
A moller, a que pesava de que quer que el mandasse,
diss' ao crerigo toste que daquesto se calasse,
ca seu marido guarria, e que folga-lo leixasse,
entre tanto sa fazenda averia ordinnada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Ao crerigo pesava desto que ll' ela dizia,
mais por ren que lle dissese, partir non s'ende queria;
e o ric' enton con sanna mui bravo lle respondia:
«Na moller e enos fillos ei mia alma ja leixada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
O crerig' assi estando de sse non yr perfiado,
ha moça a el vo que lle trouxe tal mandado
da vella como morria, e que lle désse recado
com' ouvesse maenfesto e que fosse comungada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Diss' el enton: «Vay-te logo, ca ben vees com' eu fico
aqui con est' ome bõo que é onrrad' e mui rico,
que non leixarei agora pola vella que no bico
ten a mort' á mais dun ano, e pero non é finada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Quand' aquest' oyu a moça da vella, foi-se correndo
e achó-a mui coitada e cona morte gemendo,
e disse-ll': «Aquel moogo non verrá, per quant'
entendo,
nen per el, macar moirades, non seredes soterrada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Quand' est' entendeu a vella, foi mui trist' a maravilla
e disso: «Santa Maria Virgen, de Deus Madr' e Filla,
ven por mi' alm' e non pares mentes a mia pecadilla,
ca non ey quen me comungue e sõo desamparada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
En casa do ric' estava un crerigo d' avangeo
que ao capelan disse: «Vedes de que me reçeo:
se aquesta vella morre, segund' eu entend' e creo,
será vos de Jesu-Cristo a sa alma demandada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E o capelan lle disse: «Esto non me conselledes,
que eu leix' est' ome bõo; mas id' y se ir queredes,
e de quant' alá gãardes, nulla parte non me
dedes.»
E o evangelisteiro se foi logo sen tardada,
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E fillou o Corpus Cristi e o caliz da ygreja;
e quando foi aa choça, viu a que beyta seja,
Madre do que se non paga de torto nen de peleja,
seend' aa cabeçeira daquela vella sentada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E viu con ela na choça ha tan gran claridade,
que ben entendeu que era a Sennor de piadade.
E el tornar-se quisera, mas disso-ll' ela: «Entrade
cono corpo de meu Fillo, de que eu fui emprermada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E pois entrou, viu a destro estar has seys donzelas
vestidas de panos brancos, muit' apostas e mais belas
que son lilios nen rosas, mas pero non de conçelas,
outrosi nen d' alvayalde, que faz a cara 'nrrugada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E siian assentadas en palla, non en tapede;
e disse a Virgen santa ao crerigo: «Seede,
e aquesta moller bõa comungad' e assolvede,
como çed' a Parayso vaa u ten ja pousada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
O crerigo, macar teve que lle dizia dereito
a Virgen Santa Maria non quis con ela no leito
seer, mais fez aa vella que se ferisse no peito
con sas mãos e dissesse: «Mia culpa, ca fui errada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E pois foi maenfestada, Santa Maria alçó-a
con sas mãos, e tan toste o crerigo comungó-a;
e desque foi comungada, u xe jazia deitó-a,
e disse-ll' enton a vella: «Sennor, nossa avogada,
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Non me leixes mais no mundo e leva-me ja contigo
u eu veja o teu Fillo, que é teu Padr' e amigo.»
Respos-lle Santa Maria: «Mui çedo serás comigo;
mais quero que ant' un pouco sejas ja quanto purgada,
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Por que tanto que morreres vaas log' a Parayso
e non ajas outr' enpeço, mais senpre goyo e riso,
que perdeu per sa folia aquel rico de mal siso,
por que sa alma agora será do demo levada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E ao crerig' ar disse: «Ide-vos, ca ben fezestes,
e muito sõo pagada de quan ben aqui vestes;
e, par Deus, mellor consello ca o capelan tevestes,
que ficou con aquel rico por levar del gran soldada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Enton o clerigo foi-se a cas do rico maldito,
u o capelan estava ant' el en gollo fito;
e ar viu a casa cha, per com' eu achei escrito,
de diabos que veran por aquel' alma julgada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Entonçe se tornou logo aa choça u leixara
a vella, e viu a Virgen tan fremosa e tan crara,
que o chamou con sa mão como xo ante chamara,
dizendo: «Ja levar quero a alma desta menguada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Enton diss' aa vella: «Ven-te ja comigo, ay amiga,
ao reyno de meu Fillo, ca non á ren que che diga
que te log' en el non colla, ca el dereito joyga.»
E tan tost' a moller bõa foi deste mundo passada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E ao crerig' a Virgen disse que mui ben fezera
e que mui ben s'acharia de quanto ali vera,
demais faria-ll' ajuda mui çed' en gran coita fera;
e pois aquest' ouve dito, foi-s' a Benaventurada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E enquant' a Virgen disse, sempr' o crerig' os gollos
teve ficados en terra, chorando muito dos ollos;
e tornou-ss' a cas do rico, e ouv' y outros antollos,
ca viu de grandes diabos a casa toda çercada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E pois que entrou, viu outros mayores que os de fora,
muit' espantosos e feos, e negros mui más ca mora,
dizendo: «Sal acá, alma, ca ja tenpo é
e ora
que polo mal que feziste sejas senpr' atormentada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E a alm' assi dizia: «Que será de min, cativa?
Mais valvera que non fosse eu en este mundo viva,
pois ei de soffrer tal coita no ynferno, tan esquiva,
agora a Deus prouguesse que foss' en poo tornada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
Quand' o crerigo viu esto, fillou-se-ll' ende tal medo,
que de perder-se ouvera; mas acorreu-lle mui çedo
a Virgen Santa Maria, que o tirou pelo dedo
fora daquel lugar mao, como Sennor mesurada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
E disse-lle: «Para mentes en quant' agor' aqui viste
outrosi e ena choça, ali u migo seviste;
que ben daquela maneira que o tu tod' entendiste
o conta log' aas gentes sen ninga delongada.»
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
O clerigo fez mandado da Virgen de ben conprida,
e mentre viveu no mundo foi ome de santa vida;
e depois, quando ll' a alma de sa carne foi saida,
levó-a Santa Maria; e ela seja loada.
Omildade con pobreza
quer a Virgen corõada,
mais d'orgullo con requeza
é ela mui despagada.
RETOUR |