Omildade con pobreza
- 75 -

Como Santa Maria fez veer ao clerigo
que era mellor pobreza con omildade
ca requeza mal gãada con orgullo e con sobervia.
 
 

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
 

E desta razon vos direi  un miragre mui fremoso,
que mostrou Santa Maria,  Madre do Rey grorioso,
a un crerigo que era  de a servir desejoso;
e poren gran maravilla lle foi per ela mostrada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.

Ena vila u foi esto  avia un usureiro
mui riqu' e muit' orgullos' e  sobervi' e tortiçeiro;
e por Deus nen por sa Madre  non dava sol nen dinneiro,
e de seu corpo pensava  muit' e de sa alma nada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.

Outrosi en essa vila  era hua velloçinna
mui cativa e mui pobre  e de tod' aver mesquinna;
mais amava Jesu-Cristo  e a ssa Madr', a Rea,
mais que outra ren que fosse.  E con tant' era pagada

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
 

Tan muito, que non preçava  deste mundo nimigalla;
e porend' en ha choça morava, feita de palla,
e vivia das esmolnas  que lle davan; e sen falla
mui mais se pagaya desto  ca de seer ben erdada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
 

E estando desta guisa,  deu a ela fever forte,
e outrosi ao rico,  per que chegaron a morte:
mais a vella aa Virgen  avia por seu conorte,
e o rico ao demo,  que lle deu morte coitada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
 

Mais o capelan correndo,  quando soube com' estava
o rico, vo aginna, porque del aver coidava
gran peça de seus dinneiros,  ca el por al non catava,
e diss': «Esta 'nfermedade  semella muit' aficada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
 

E porend' eu vos consello  que fagades testamento,
e dad' a nossa ygreja  sequer çen marcos d'arento;
ca de quant' aqui nos derdes  vos dará Deus por un çento,
e desta guis' averedes  no Parayso entrada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
 

A moller, a que pesava  de que quer que el mandasse,
diss' ao crerigo toste  que daquesto se calasse,
ca seu marido guarria,  e que folga-lo leixasse,
entre tanto sa fazenda averia ordinnada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
 

Ao crerigo pesava  desto que ll' ela dizia,
mais por ren que lle dissese,  partir non s'ende queria;
e o ric' enton con sanna  mui bravo lle respondia:
«Na moller e enos fillos  ei mia alma ja leixada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

O crerig' assi estando de sse non yr perfiado,
ha moça a el vo  que lle trouxe tal mandado
da vella como morria,  e que lle désse recado
com' ouvesse maenfesto  e que fosse comungada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

Diss' el enton: «Vay-te logo,  ca ben vees com' eu fico
aqui con est' ome bõo  que é onrrad' e mui rico,
que non leixarei agora  pola vella que no bico
ten a mort' á mais dun ano,  e pero non é finada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

Quand' aquest' oyu a moça  da vella, foi-se correndo
e achó-a mui coitada  e cona morte gemendo,
e disse-ll': «Aquel moogo  non verrá, per quant' entendo,
nen per el, macar moirades,  non seredes soterrada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

Quand' est' entendeu a vella, foi mui trist' a maravilla
e disso: «Santa Maria  Virgen, de Deus Madr' e Filla,
ven por mi' alm' e non pares mentes a mia pecadilla,
ca non ey quen me comungue  e sõo desamparada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

En casa do ric' estava  un crerigo d' avangeo
que ao capelan disse:  «Vedes de que me reçeo:
se aquesta vella morre,  segund' eu entend' e creo,
será vos de Jesu-Cristo  a sa alma demandada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E o capelan lle disse:  «Esto non me conselledes,
que eu leix' est' ome bõo;  mas id' y se ir queredes,
e de quant' alá gãardes,  nulla parte non me dedes.»
E o evangelisteiro  se foi logo sen tardada,

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E fillou o Corpus Cristi  e o caliz da ygreja;
e quando foi aa choça, viu a que beyta seja,
Madre do que se non paga  de torto nen de peleja,
seend' aa cabeçeira  daquela vella sentada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E viu con ela na choça  ha tan gran claridade,
que ben entendeu que era  a Sennor de piadade.
E el tornar-se quisera,  mas disso-ll' ela: «Entrade
cono corpo de meu Fillo,  de que eu fui emprermada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E pois entrou, viu a destro  estar has seys donzelas
vestidas de panos brancos,  muit' apostas e mais belas
que son lilios nen rosas,  mas pero non de conçelas,
outrosi nen d' alvayalde,  que faz a cara 'nrrugada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E siian assentadas  en palla, non en tapede;
e disse a Virgen santa  ao crerigo: «Seede,
e aquesta moller bõa  comungad' e assolvede,
como çed' a Parayso  vaa u ten ja pousada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

O crerigo, macar teve  que lle dizia dereito
a Virgen Santa Maria non quis con ela no leito
seer, mais fez aa vella  que se ferisse no peito
con sas mãos e dissesse:  «Mia culpa, ca fui errada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E pois foi maenfestada,  Santa Maria alçó-a
con sas mãos, e tan toste  o crerigo comungó-a;
e desque foi comungada,  u xe jazia deitó-a,
e disse-ll' enton a vella: «Sennor, nossa avogada,

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

Non me leixes mais no mundo  e leva-me ja contigo
u eu veja o teu Fillo,  que é teu Padr' e amigo.»
Respos-lle Santa Maria: «Mui çedo serás comigo;
mais quero que ant' un pouco  sejas ja quanto purgada,

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.

Por que tanto que morreres  vaas log' a Parayso
e non ajas outr' enpeço,  mais senpre goyo e riso,
que perdeu per sa folia  aquel rico de mal siso,
por que sa alma agora  será do demo levada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E ao crerig' ar disse:  «Ide-vos, ca ben fezestes,
e muito sõo pagada  de quan ben aqui vestes;
e, par Deus, mellor consello  ca o capelan tevestes,
que ficou con aquel rico  por levar del gran soldada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
 

Enton o clerigo foi-se  a cas do rico maldito,
u o capelan estava  ant' el en gollo fito;
e ar viu a casa cha,  per com' eu achei escrito,
de diabos que veran  por aquel' alma julgada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

Entonçe se tornou logo  aa choça u leixara
a vella, e viu a Virgen  tan fremosa e tan crara,
que o chamou con sa mão  como xo ante chamara,
dizendo: «Ja levar quero  a alma desta menguada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

Enton diss' aa vella: «Ven-te  ja comigo, ay amiga,
ao reyno de meu Fillo,  ca non á ren que che diga
que te log' en el non colla,  ca el dereito joyga.»
E tan tost' a moller bõa  foi deste mundo passada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.

E ao crerig' a Virgen  disse que mui ben fezera
e que mui ben s'acharia  de quanto ali vera,
demais faria-ll' ajuda  mui çed' en gran coita fera;
e pois aquest' ouve dito,  foi-s' a Benaventurada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.

E enquant' a Virgen disse,  sempr' o crerig' os gollos
teve ficados en terra,  chorando muito dos ollos;
e tornou-ss' a cas do rico,  e ouv' y outros antollos,
ca viu de grandes diabos  a casa toda çercada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E pois que entrou, viu outros  mayores que os de fora,
muit' espantosos e feos,  e negros mui más ca mora,
dizendo: «Sal acá, alma,  ca ja tenpo é e ora
que polo mal que feziste  sejas senpr' atormentada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E a alm' assi dizia:  «Que será de min, cativa?
Mais valvera que non fosse  eu en este mundo viva,
pois ei de soffrer tal coita  no ynferno, tan esquiva,
agora a Deus prouguesse  que foss' en poo tornada.»

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

Quand' o crerigo viu esto,  fillou-se-ll' ende tal medo,
que de perder-se ouvera;  mas acorreu-lle mui çedo
a Virgen Santa Maria,  que o tirou pelo dedo
fora daquel lugar mao,  como Sennor mesurada.

Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

E disse-lle: «Para mentes en quant' agor' aqui viste
outrosi e ena choça,  ali u migo seviste;
que ben daquela maneira  que o tu tod' entendiste
o conta log' aas gentes  sen ninga delongada.»
 
Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 
O clerigo fez mandado  da Virgen de ben conprida,
e mentre viveu no mundo  foi ome de santa vida;
e depois, quando ll' a alma  de sa carne foi saida,
levó-a Santa Maria;  e ela seja loada.
 
Omildade con pobreza
 quer a Virgen corõada,
 mais d'orgullo con requeza
 é ela mui despagada.
 

RETOUR